دلیل موجه برای فسخ یکجانبه قراردادهای فوتبالی
به طور کلی، یک قرارداد میتواند قبل از تاریخ پایان توافق شده به دلیل معتبر یا "دلیل موجه" فسخ شود. این اصل برای حفظ ثبات قراردادی در ورزشهای حرفهای، بهویژه در فوتبال، که تحت مقررات فیفا اداره میشود، اساسی است.
"دلیل موجه" به طور مشخص در مقررات تعریف نشده است و وجود آن بر اساس هر مورد و با در نظر گرفتن شرایط خاص هر وضعیت تعیین میشود. با این حال، مقررات و رویهی فیفا، رویه CAS و قوانین سوئیس برای نشان دادن آنچه ممکن است دلیل موجه تلقی شود، ارائه میشود.
نکات کلیدی برای در نظر گرفتن:
جدیت نقض: نقض تعهدات قراردادی باید به اندازه کافی جدی باشد تا فسخ را توجیه کند. باید آنقدر قابل توجه باشد که انتظار ادامه رابطه استخدامی غیرمنطقی باشد.
فسخ به عنوان آخرین راه حل (ultima ratio): فسخ باید تنها پس از اینکه تمام اقدامات با شدت کمتر استفاده شدهاند، در نظر گرفته شود. این اقدامات ممکن است شامل هشدارها، جریمهها و تعلیقها باشد. طرفی که قرارداد را فسخ میکند باید نشان دهد که فسخ تنها گزینه قابل اجرا بود.
هشدار قبلی: در بسیاری از موارد، طرفی که به دنبال فسخ قرارداد به دلیل موجه است، باید ابتدا طرف دیگر را از رفتار غیرقابل قبول خود آگاه کند و به آنها فرصت دهد تا وضعیت را اصلاح کنند. این اصل بهویژه زمانی مرتبط است که یک باشگاه به دنبال فسخ قرارداد یک بازیکن به دلیل مسائلی مانند غیبتهای غیرمجاز یا رفتار نامناسب در طول تمرین است. با این حال، استثناهایی وجود دارد که در آن هشدار ممکن است ضروری نباشد، مانند زمانی که مشخص است طرف دیگر قصد انجام تعهدات خود را ندارد.
رفتار طرفین در طول قرارداد: رفتار و اقدامات هر دو طرف در طول رابطه قراردادی در تعیین دلیل موجه مرتبط است. به عنوان مثال، اگر یک باشگاه به طور مداوم بازگشت دیرهنگام یک بازیکن از مرخصی را تحمل کرده باشد، ممکن است نتواند ناگهان این رفتار را به عنوان دلیل موجه برای فسخ ذکر کند.
مثالهای دلیل موجه:
رفتار سوء استفادهگرانه: یک طرف میتواند درگیر رفتار سوء استفادهگرانه با هدف مجبور کردن طرف دیگر به فسخ یا تغییر قرارداد میشود. این میتواند شامل اقداماتی مانند تنزل وضعیت یک بازیکن به تیم ذخیره بدون توجیه، خودداری از پرداخت، یا بدگویی علنی از آن بازیکن برای اجبار به انتقال باشد. همچنین میتواند شامل امتناع یک بازیکن از تمرین یا بازی برای فشار آوردن به باشگاه برای پذیرش انتقال او باشد.
حقوق معوقه: عدم پرداخت غیرقانونی حداقل دو ماه حقوق ماهانه توسط یک باشگاه، دلیل موجه برای بازیکن جهت فسخ قرارداد تلقی میشود. بازیکن باید ابتدا یک اخطار کتبی صادر کند و به باشگاه حداقل 15 روز برای انجام پرداختها مهلت دهد.
غفلت پزشکی: عدم ارائه مراقبت پزشکی کافی یا توجه به سلامت روان بازیکن توسط یک باشگاه، بهویژه زمانی که از وضعیت آنها آگاه باشند، میتواند به عنوان نقض وظیفه مراقبت و دلیل موجه برای فسخ در نظر گرفته شود.
عدم ثبت یا لغو ثبت بازیکن: عدم ثبت یک بازیکن توسط باشگاه، که مانع از شرکت آنها در مسابقات رسمی میشود، حقوق اساسی بازیکن را نقض میکند و دلیل موجه برای فسخ محسوب میشود.
مجازاتهای انضباطی: در حالی که مجازاتهای انضباطی مجاز هستند، فسخ قرارداد به عنوان یک اقدام انضباطی باید یک اقدام نهایی (ultima ratio) باشد. باشگاه باید سایر مجازاتهای کمتر شدید را استفاده کرده باشد و نشان دهد که در نهایت، فسخ تنها پاسخ متناسب بود.
ترک بازیکن بدون مجوز یا عدم بازگشت پس از مرخصی: باشگاهها باید در این شرایط نیز از اصل ultima ratio پیروی کنند و ابتدا اقدامات انضباطی کمتر سختگیرانه را در نظر بگیرند. آنها همچنین باید درخواست بازگشت بازیکن را کرده و مهلت معقولی ارائه دهند.
دلیل موجه ورزشی: یک بازیکن حرفهای که در کمتر از 10٪ از مسابقات رسمی باشگاه خود در طول یک فصل حضور داشته است، ممکن است قرارداد خود را به دلیل "دلیل موجه ورزشی" فسخ کند. بازیکن باید یک "حرفهای تثبیت شده" باشد و تنها میتواند ظرف 15 روز پس از آخرین مسابقه رسمی باشگاه در فصل، دلیل موجه ورزشی را مطرح کند.
رد فرض دلیل موجه: فرض دلیل موجه برای حقوق معوقه (ماده 14bis) میتواند رد شود اگر باشگاه نشان دهد که عدم پرداخت قانونی بوده است. به عنوان مثال، اگر باشگاه بتواند ثابت کند که بازیکن مستحق پرداختها نبوده یا دلیل مشروعی برای تأخیر وجود داشته است، ممکن است بازیکن دلیل موجه برای فسخ نداشته باشد.
عواقب فسخ بدون دلیل موجه: اگر طرفی قراردادی را بدون دلیل موجه فسخ کند، مسئول پرداخت غرامت به طرف دیگر خواهد بود. همچنین، فیفا ممکن است مجازات ورزشی بر طرف ناقض اعمال کند.