دیوان داوری ورزش: قهرمان سه دوره المپیک از وزنه‌برداری محروم شد
در تاریخ ۲۲ مه ۲۰۲۵ (۲ خرداد ۱۴۰۴)، دیوان داوری ورزش (CAS) در بخش ضد دوپینگ خود (CAS Anti-Doping Division – CAS ADD) حکم نهایی خود را در خصوص پرونده لیو شیاوجون (Xiaojun Lyu)، وزنه‌بردار نامدار چینی، صادر کرد. بر اساس این رأی، وی به دلیل استفاده از ماده ممنوعه اریتروپویتین نوترکیب (rEPO) به مدت چهار سال از حضور در تمامی فعالیت‌های ورزشی محروم شد.
سابقه ماجرا
فرآیند کنترل دوپینگ بر روی لیو شیاوجون در جریان یک آزمایش خارج از مسابقه در تاریخ ۳۰ اکتبر ۲۰۲۲ (۸ آبان ۱۴۰۱) صورت گرفت. نتیجه این آزمایش که از سوی آژانس بین‌المللی کنترل دوپینگ (ITA) و به نمایندگی از فدراسیون بین‌المللی وزنه‌برداری (IWF) اعلام شد، نشان‌دهنده وجود ماده ممنوعه rEPO در نمونه‌ی وی بود؛ ماده‌ای که طبق فهرست ممنوعه سال ۲۰۲۲ آژانس جهانی مبارزه با دوپینگ (WADA)، صراحتاً در دسته محرک‌های ممنوعه قرار دارد.
رسیدگی توسط دیوان داوری ورزش
در مه ۲۰۲۴ (اردیبهشت ۱۴۰۳)، فدراسیون جهانی وزنه‌برداری رسماً تقاضای داوری علیه این ورزشکار را به دیوان ضد دوپینگ CAS ارائه کرد. در این درخواست، علاوه بر اثبات وقوع تخلف ضد دوپینگ مطابق با مواد 2.1 و 2.2 مقررات ضد دوپینگ IWF، تقاضای اعمال محرومیت چهار ساله نیز مطرح شده بود. جلسه استماع این پرونده در تاریخ ۲ آوریل ۲۰۲۵ (۱۴ فروردین ۱۴۰۴) به‌صورت مجازی برگزار شد.
داور انفرادی مسئول رسیدگی، پس از بررسی اسناد و مدارک و استماع دفاعیات، تأیید کرد که لیو مرتکب تخلف ضد دوپینگ شده است. مطابق ماده 2.1، استفاده از rEPO تخلف صریح محسوب می‌شود و در صورت عدم اثبات نبود سوءنیت، مجازات چهار ساله قابل اعمال خواهد بود.
نکته قابل توجه آن است که لیو شیاوجون در طول روند دادرسی، وقوع تخلف را انکار کرد و هیچ‌گونه استدلالی در خصوص غیرعمدی بودن مصرف ماده ارائه نکرد؛ در نتیجه، هیچ مبنایی برای کاهش دوره محرومیت وجود نداشت.
تاریخ اجرای محرومیت و پیامدهای آن
با توجه به اینکه تأخیر در ارجاع پرونده به دیوان، خارج از اختیار ورزشکار بوده است، قاضی تصمیم گرفت تاریخ آغاز محرومیت را به زمان اخذ نمونه، یعنی ۳۰ اکتبر ۲۰۲۲ (۸ آبان ۱۴۰۱)، بازگرداند. همچنین کلیه نتایج کسب‌شده توسط وی از این تاریخ تا ۲۰ دسامبر ۲۰۲۲ (۲۹ آذر ۱۴۰۱) – یعنی زمان آغاز تعلیق موقت – لغو و باطل اعلام شد. این تصمیم شامل سلب مدال‌ها، امتیازات و جوایز مالی مرتبط نیز می‌شود.
نگاهی به کارنامه ورزشی لیو شیاوجون
لیو شیاوجون، متولد ۲۷ ژوئیه ۱۹۸۴ (۵ مرداد ۱۳۶۳) در استان هوبی چین، یکی از پرافتخارترین وزنه‌برداران تاریخ محسوب می‌شود. وی در دسته‌های ۷۷ و ۸۱ کیلوگرم رقابت کرده و در طول دوران حرفه‌ای خود، موفق به کسب سه مدال طلای المپیک و پنج عنوان قهرمانی جهان شده است.
افتخارات المپیکی:
المپیک ۲۰۱۲ لندن (۱۳۹۱): کسب مدال طلا در دسته ۷۷ کیلوگرم با رکورد مجموع ۳۷۹ کیلوگرم.
المپیک ۲۰۱۶ ریو (۱۳۹۵): در ابتدا مدال نقره کسب کرد، اما پس از محرومیت نیجات رحیم‌اف به دلیل دوپینگ، مدال طلا به وی تعلق گرفت.
المپیک ۲۰۲۰ توکیو (۱۳۹۹): در سن ۳۷ سالگی، با مجموع ۳۷۴ کیلوگرم، مدال طلا را در دسته ۸۱ کیلوگرم کسب کرد و به مسن‌ترین قهرمان وزنه‌برداری در تاریخ المپیک تبدیل شد.
رکوردهای جهانی:
حرکت یک‌ضرب: ۱۷۷ کیلوگرم (۲۰۱۶)
حرکت دوضرب: ۲۰۷ کیلوگرم (۲۰۱۹)
مجموع: ۳۸۰ کیلوگرم (۲۰۱۳)
وی در مجموع، ۱۳ رکورد جهانی در دسته‌های ۷۷ و ۸۱ کیلوگرم به ثبت رسانده است.
فراتر از محرومیت فردی
این تصمیم دیوان داوری ورزش، بار دیگر نشان داد که دفاع صرفاً مبتنی بر انکار بدون ارائه دلیل یا مدرک، در برابر نظام داوری ضد دوپینگ، فاقد اثر است. همچنین، دیوان در چارچوب اصول رویه‌ای و بدون تضییع حقوق ورزشکار، محرومیتی کامل و بازدارنده صادر کرد. این رأی، پیام روشنی برای تمامی ورزشکاران حرفه‌ای دارد: نظام جهانی ضد دوپینگ با جدیت و بر اساس استانداردهای حقوقی بین‌المللی با هرگونه تخلف برخورد خواهد کرد.