از ۱ ژانویه ۲۰۲۴ (۱۱ دی ۱۴۰۲) ترامادول در لیست ممنوعه آژانس جهانی مبارزه با دوپینگ قرار میگیرد
در خبرها آمده است که اتحادیه بازیکنان حرفهای فوتبال انگلیس در اقدامی غیرمعمول، به همهی بازیکنان عضو این اتحادیه ایمیلی ارسال کرده است و آنها را از ممنوعیت جدید مصرف ترامادول آگاه کرده و در مورد ممنوعیت مصرف آن هشدار داده است. این اقدام نشان از اهمیت آگاهسازی ورزشکاران در خصوص این ممنوعیت جدید دارد.
اما، آیا بازیکنان فوتبال ایران و سایر ورزشکاران ایرانی از چنین ممنوعیت مهمی آگاه هستند؟
ترامادول چیست؟
ترامادول یک داروی مسکن مخدر است که برای درمان دردهای میانی تا شدید استفاده میشود. این دارو گاهی اوقات برای درمان دردهای ناشی از آسیبهای ورزشی در ورزشکاران استفاده میشود. این دارو به زودی در دسته "مخدرها" در لیست ممنوعه آژانس جهانی مبارزه با دوپینگ قرار خواهد گرفت و مصرف آن میتواند محرومیت 2 تا 4 ساله برای ورزشکاران در پی داشته باشد.. ترامادول در فرمولاسیونهای مختلفی در بازار موجود است و تحت برندهای متفاوتی فروخته میشود.
یک ماده چگونه به لیست ممنوعه اضافه میشود؟
برای اینکه یک ماده در لیست ممنوعه آژانس جهانی مبارزه با دوپینگ قرار بگیرد، باید دو مورد از سه معیار زیر را داشته باشد:
- پتانسیل افزایش عملکرد ورزشی را داشته باشد یا عملکرد ورزشی را افزایش دهد.
- خطر بالقوه یا بالفعلی را برای سلامتی ورزشکار ایجاد کند.
- با روحیهی ورزشی مغایرت داشته باشد.
مطالعات اخیر، پتانسیل این دارو برای افزایش عملکرد فیزیکی در برخی فعالیتهای ورزشی را تأیید کردهاند. همچنین، استفاده از ترامادول میتواند خطراتی برای سلامت ورزشکاران در پی داشته باشد. این دارو میتواند منجر به عوارض جدی از جمله اعتیاد، وابستگی فیزیکی، تشنج و کاهش هوشیاری شود.
مصرف ترامادول چه زمانی ممنوع است؟
ورزشکاران از استفاده ترامادول در طول "دوره رقابت" یا همان in-competition ممنوع خواهند بود مگر اینکه معافیت مصرف درمانی (TUE) داشته باشند. "دوره رقابت" یک عبارت با مفهومی تعریف شده در کد جهانی مبارزه با دوپینگ است و از ساعت 11:59 شب قبل از مسابقه آغاز میشود. با توجه به فنی بودن این اصطلاح و ریسکهای مرتبط با آن، ورزشکاران بایستی در صورت ضرورت مصرف، حتی خارج از این دوره، با پزشکان معتمد آشنا با مباحث مبارزه با دوپینگ مشورت کافی داشته باشند.
چرا ترامادول فقط در "دوره رقابت" ممنوع است؟
هر دارویی که در خارج رقابت ممنوع باشد، در دوران رقابت نیز ممنوع خواهد بود. با این حال، برخی داروها مانند ترامادول فقط در دوران رقابت ممنوع هستند. ترامادول تنها اثر کوتاه مدت افزایش عملکرد ایجاد میکند. سایر داروها مانند استروئیدهای آنابولیک که اثر تستوسترون را ایجاد میکنند، به ورزشکار مزیتی پایدار در تمرین میدهند، زیرا استروئید میتواند به ساخت توده عضلانی کمک کند و حتی اگر مصرف آن قبل از دوران رقابت قطع شود، مزیت عملکردی به ورزشکار میدهد. داروهای دوران رقابت مانند ترامادول چنین مزیت پایداری ندارند و تنها با مصرف مستقیم افزایش عملکرد ایجاد میکنند.
در نتیجه، انتظار میرود به روشهای مختلف بازیکنان فوتبال و سایر ورزشکاران آگاهی کاملی در خصوص ممنوعیت این ماده پیدا کنند و پزشکان ورزشی و مسئولان مرتبط اقدامات لازم را در جهت آگاهی هرچه بیشتر نسبت به این ممنوعیت ایجاد کنند.